Vrijdag 12 oktober bij P & W werd er geschamperd over de toekenning van de Nobel Prijs aan Europa want, ja, Griekenland, he. Neelie Kroes pareerde met: 'Hier is het mee begonnen: de founding fathers hebben een moedig besluit genomen: dat moeten we nooit meer willen meemaken. We willen vrede, we willen welvaart voor de mensen van onze landen en we willen welzijn en we willen daarbij de democratie in optima forma realiseren.' Ze nam me de woorden uit de mond.

Witteman had liever de prijs aan de VS willen geven, want hadden die niet na den oorlog ons de opdracht gegeven om een Europese unie te vormen omdat ze geen zin hadden om ons eeuwig te helpen? Dat de VS pas ingreep in de Tweede Wereld Oorlog wanneer ze na een gesprek met Churchill via de rode telefoon begrepen dat Rusland Europa dreigde te bevrijden, maakt het mij moeilijk hun goede bedoelingen in deze te geloven. Dat de VS – in ieder geval één hunner grootste banken, Goldman Sachs – direct en/of indirect debet is aan het Griekse debakel, gooit er nog een schepje bovenop.

Witteman vindt die prijs alleen kunnen als die destijds was gegeven, direct na de oorlog (aan de founding fathers neem ik aan), of na het ineenstorten van het Sovjet imperium. Peter R. de Vries, ook aanwezig bij P & W, boeit het niet dat Europa de prijs heeft gekregen. 'De gewone man in Europa zegt het niets'. Ik merk dankbaarheid bij mezelf, dat het Comité van de Nobelprisen zich niet laat leiden door wat de gewone man in Europa iets zegt, want dan vreesde ik voor het welzijn van de zwakkere broeders in eerste instantie, en van iedereen op de lange duur.

Ik kan me die periode van het starten van de Europese Unie nog goed voor de geest halen. Een plukje verlichte (top-) politici, voornamelijk Fransen, maar onze Max Kohnstamm hoorde er ook bij, kwamen 's avonds bijeen in de Straatsburgse woning van een van hen, om te brainstormen over hoe een utopisch conglomeraat van landen te bewerkstelligen. Het waren idealisten, adepten van het pacifisme en europeanisme van Victor Hugo. Dat speelde in de jaren '70. In die tijd was dat een randverschijnsel, dat de 'gewone man in Europa' niets zei. Nu hoor ik van Neelie Kroes dat ze al in de jaren '40 zijn begonnen, meteen na de oorlog: het heeft blijkbaar decennia gekost om uit de kiemfase te komen.

Toen ik in de jaren '80 naar Nederland verhuisde, werden de plannen het publiek in gelanceerd. Ik moest er niets van hebben. Ik was mijn land uit onvrede ontvlucht, had een one-woman 'Comité des réfugiés politiques Français' opgericht, en was opgelucht over en dolblij met de open geest op alle fronten van het Nederlandse beleid. In Frankrijk hadden we destijds te maken met het nepsocialisme van zonnekoning François Mitterand, atoomproeven op Mururoa en bekrompenheid alom. In Nederland dacht men na, vond ik tenminste. Ik bewonderde haar pragmatisme. Jeugdwerkeloosheid van 25%? Geef ze allemaal een uitkering en uitzitten maar! Softdrugs? Gedogen! Levensmoe? Euthanasie! Gay? Who cares? Europa zou hier danig roet in het eten kunnen komen gooien. Ik was er dan ook een fel tegenstander van.

Tot we in 2005 mochten stemmen over de eerste Europese Grondwet. Voor dat doel werden kopieën van de tekst ervan aan elke inwoner van Europa verschaft. Ik kreeg er twee: éen in het Nederlands en één in het Frans en las ze allebei van A tot Z. Tot mijn stomste verbazing vond ik het lang niet zo slecht. Als dat de blauwdruk van Europa was, waarvan het feitelijke beleid afgeleid zou zijn, en niet slechts de hersenspinsels van hallucinerende oudjes met de bolle ogen van het idealisme, dan zat het snor. 'De gewone man in Europa', helaas, zei het nog steeds geen moer, en die stemde massaal teugen, denkend, in hun door uitgekookte politieke partijen ingefluisterde naïviteit, Europa zelf tegen te werken, in werkelijkheid een van de puikst in elkaar getimmerde grondslagen voor een orgaan van regeringen naar de prullenbak verwijzend – en de daarmee gepaarde miljarden. Had het xenofobisch volk de grondwet wel gelezen, dan had de uitslag van het referendum er heel anders uitgezien. Europa wilde de lidstaten verlossen van hun heilloos gevecht tegen grootschalige immigratie van laag ontwikkeld lui door hen aan de poort tegen houden. De poort van Fort Europa. Dan was er ook geen PVV nodig gewest.

Rond 2010 werd ook nog eens pijnlijk duidelijk dat Nederland, in haar onbeteugelbare regelzucht, Europa misbruikte om allerlei verscherpte wetgeving op allerlei vlaktes aan de burger op te dringen. Toen was ik om.

We zijn nu een x aantal jaren verder. Er zijn problemen in Europa. Maar ook veel goeds. Ik ben het eens met Neelie Kroes dat je je niet blind moet staren op de economie, en dat de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan het orgaan de Europese Unie een mooi signaal is om het teruggrijpen naar de oorspronkelijke, idealistische motieven tot het samensmeden van dit verbond aan te kaarten. Peace beats money.

Tot slot een vraag voor Neelie: Wie is de derde president die stevig in zijn schoenen staat, krachtige ellebogen heeft en popelt om de prijs in ontvangst te nemen?



Gepubliceerd op Sargasso, Nurks en Kutbinnenlanders.